اولین نشانه‌های زوال

جیتکس در سال 2007 اولین نشانه‌های زوال را از خود نشان داد.
نمایشگاه جیتکس سال جاری در حالی بیست و هفتمین سال برگزاری خود را پشت سرگذاشت که نتوانست انتظارهای فزاینده از خود را برآورده کند. با وجود آنکه آمارهای اولیه بیانگر حضور بیش از 3 هزار و سیصد شرکت بود تا جیتکس همچنان به لحاظ کمی و کیفی بزرگ‌ترین رویداد فناوری اطلاعات و ارتباط خاورمیانه و دومین نمایشگاه موفق جهان باشد، عدم حضور مستقیم چند غول بزرگ چون مایکروسافت، نوکیا، کانن، گیگابایت، ال‌جی، hp و حتی اینتل منجر به سردی محسوس در بازدید عمومی از نمایشگاه شد.

اغلب این غول‌ها یا توسط توزیع‌کنندگان منطقه‌ای خود در نمایشگاه جیتکس امسال حضور یافته بودند یا به کل شرکت نکرده بودند. نوکیا توسط عرضه‌کننده خدمات شبکه‌ای خود و چند نماینده جانبی دیگر حضور یافته بود و مدیران این کمپانی فنلاندی ظاهرا برگزاری یک تور مطبوعاتی 3 روزه پیش از جیتکس را به حضور مستقیم ترجیح داده بودند؛ کمااینکه جای گوشی‌های نوکیا به شدت خالی بود.
کانن هم تصمیم دارد یک سمینار 3 روز در ماه نوامبر برگزار کند تا خلا عدم حضورش در جیتکس به هیچ وجه احساس نشود. گیگابایت توسط نماینده سرشناس منطقه‌ای خود گلدن سیستمز در نمایشگاه حاضر بود تا یک شرکت ایرانی تبار تنها نماینده این غول تایوانی باشد. ال‌جی فقط چند توزیع‌کننده منطقه‌ای را به نمایشگاه فرستاده بود که احتمالا سرشناس‌ترین آنها همان ردینگتون بود که سرمایه‌گذاری فراوانی روی فروش گوشی‌های Shine کرده بود. لوگوی اینتل اگرچه روی ده‌ها غرفه به چشم می‌خورد ولی دیگر از حضور مستقیم این شرکت خبری نبود و hp نیز وضعیتی کم و بیش مشابه داشت. مایکروسافت بزرگ‌ترین غایب نمایشگاه حاصل بود که بسیاری از حاضران بومی نمایشگاه اعتقاد داشتند این کمپانی پس از بستن قرارداد بسیار با ارزش PFI (شناسه ملی دیجیتالی) با دولت امارات دیگر انگیزه چندانی برای حضور در نمایشگاه اعراب ندارد. عدم حضور تمامی این شرکت‌ها به این دلیل چشم‌گیر بود که تمامی آنها در جیتکس‌های قبلی بسیار پررنگ حضور یافته بودند.
حضور بسیار ضعیف اپل که حتی اغلب بازدیدکنندگان قادر به یافتن غرفه آن نبودند هم از سایر نکات عجیب نمایشگاه بود. این غرفه که نه در سالن لوازم الکترونیکی بلکه در سالن اصلی واقع شده بود بسیار کوچک بود و چون iPhone –داغ‌ترین محصول حال حاضر اپل- را به نمایشگاه نیاورده بود یکی از سوژه‌های طنزجویان به حساب می‌آمد. این غرفه حتی نسل جدید iPod nanoها را با خود نیاورده بود تا انتقادات از حضور کمرنگ اپل کامل شود. مسئولان غرفه گفتند این کالاها جهت نمایشگاه در اختیار آنها قرار داده نشده است.
برخی شایعات حکایت از آن دارد که مایکروسافت و چند شرکت سرشناس دیگر در حال مذاکره با یک نمایشگاه فناوری نوپا در امارات هستند تا یک رقیب جدی برای جیتکس دست و پا کنند اما خلیل راشد –مدیرتحلیل رسانه‌ای مرکز تجارت  جهانی دبی (DWTC)- که برگزارکننده جیتکس است در گفت‌وگویش با خبرنگار ما عقیده کاملا متفاوتی داشت. او گفت: موج اول سرمایه‌گذاری فرامنطقه‌ای در جیتکس سپری شده و با افزایش قیمت و رقابت در جیتکس بسیاری از شرکت‌های سرشناس ترجیح می‌دهند نمایندگان منطقه‌ای آنها در جیتکس شرکت کنند.
راشد افت جیتکس را رد کرد و گفت: در مواقع جنبه‌های روانی قضیه هم خیلی مهم است وقتی یک یا دو شرکت سرشناس به هر دلیلی شرکت نمی‌کنند چندین شرکت دیگر هم به تبع آنها شرکت نمی‌کنند.
شارل فاخری – مدیر دفتر منطقه‌ای مایکروسافت- هم اگرچه اخبار مربوط به رقیب‌تراشی مایکروسافت را تائید نکرد ولی آنها را رد هم نکرد و در بازدید کوتاهش از نمایشگاه فقط به خبرنگاران گفت: عدم حضور مایکروسافت به دلیل تغییر سیاست‌های منطقه‌ای مایکروسافت بوده است.
در بخش مخابراتی دلایل واضحی برای عدم حضور غول‌ها وجود داشت. کنفرانس GSM-3G در مرکز تجارت جهانی با بخش مخابراتی جیتکس یعنی Gulfcomm همزمان شده بود و به همین دلیل بسیاری از شرکت‌های سرشناس خارجی ترجیح دادند فقط در همان کنفرانس شرکت کنند. احتمالا جدی‌ترین انتقادات نسبت به جیتکس متعلق به گلف نیوز، روزنامه روشنفکر اماراتی بود که موقعیت B2B بودن جیتکس را به شدت مورد حمله قرار داد. در چهارمین روز برگزاری این نمایشگاه یکی از نویسندگان این نشریه نوشت: اگر چه جیتکس امسال انتظار 160 هزار بازدیدکننده را می‌کشید ولی ترافیک وحشتناک اطراف نمایشگاه که توسط افراد بدون وسایط نقلیه ایجاد شده نشان می‌دهد جایگاه جیتکس به عنوان یک نمایشگاه براق تجار در حال افت است. وقتی می‌خواهید به دیدار تجاری بعدی خود بروید مواظب باشید به مادرانی که بچه‌های خود را با کالسکه هل می‌دهند نخورید!
ترافیک هنوز مهمترین چالش جیتکس بود وترافیک عمومی شهر چنان بالا رفت که گاهی رسیدن از "دیره" -قسمت قدیمی شهر به "بردبی"- محل برگزاری نمایشگاه- بیش از چهار ساعت وقت می‌گرفت.
جیتکس شاپر Gitex Shopper، بخش فروش جیتکس که در فرودگاه دبی برگزار می‌شد هم از این قضیه در امان نبود،  ترافیک وحشتناک، نبودن محل پارک و شلوغی سالن برگزاری این محل را هم اسیر خود کرده بود.
جیتکس شاپر سال گذشته 132 هزار بازدیدکننده و درآمدی معادل 84 میلیون درهم داشت ولی امسال فروشگاه‌های دبی نیز در اقدامی‌ هماهنگ قیمت‌های خود را همزمان با Shopper2007 به نحو قابل توجهی کاهش دادند که شاپر را به خوبی زمین گیر کرد.
واقعیت رویایی
حقیت امر این است که علیرغم تمامی مشکلات فوق، جیتکس حتی امسال نیز در قواره یکی از معتبرترین نمایشگاه‌های جهان ظاهر شد و میلیون‌ها کیلومتر با همتایان منطقه‌ای خود فاصله داشت. در بعد مخابراتی از روز نخست برگزاری داغ‌ترین خبرهای‌ ممکن منتشر شد.
ابتدا SAPAG توانسته قرارداد نرم‌افزاری و نگهداری SAP Arabia را به دست بیاورد که احتمالا بزرگترین قرارداد نرم‌افزاری سال در خاورمیانه است. روز بعد Mobinil اپراتور سرویس دهنده بی‌سیم امارات که بسیاری فکر می‌کردند ورشکست شده یک پروژه مشترک به نام شهر هوشمند (Smart City) را با مقامات اماراتی افتتاح کرد.
در روز سوم شرکت ماهواره‌ای ثریا نسل جدید از خدمات تلفن ماهواره‌ای و GPS خودش را افتتاح کرد ولی اسم ایران را از فهرست مشتریان خود حذف کرد. پرسش‌های ما در این خصوص از مقامات ثریا نیز بی‌نتیجه ماند.در روز چهارم سونی بخش جدیدی از خدمات ویدئو کنفرانس و دوربین‌های امنیتی خود را معرفی نمود که همگی مبتنی به IP بودند و کاملا فضای نمایشگاه را تحت تاثیر قرار داد.سالن شیخ راشد که به تجهیزات الکترونیکی مصرفی اختصاص داشت با حضور غول‌هایی چون ایسوس، سونی، سامسونگ و شارپ دارای بیشترین تعداد بازدیدکننده بود ولی گل سرسبد همین سالن هم پاناسونیک بود که با راه‌اندازی یک شوی تمام عیار از هنر مفهومی با پلاسماهای 103 اینچی همه نگاه‌ها را متوجه خود کرد. این هنر‌های مفهومی ترکیبی جذاب از اجرای باله با پلاسما‌های در حال حرکت بود. عمده تبلیغات پاناسونیک بر خلاف انتظار‌های موجود حول سری "ویرا" بود که طبق گفته غرفه‌داران سرعت بالایی در انتقال تصویر به ویژه هنگام مسابقات ورزشی دارند. البته جنگ تصویری میان پاناسونیک و سونی در نهایت به نفع هیچ‌کدام نبود چون شارپ با عرضه بزرگترین نمایشگر از همه پیشی‌گرفت. در این سالن HTC و imate و در غیاب نوکیا به شدت بازار گرمی کردند و با عرضه قابلیت‌های نسخه 6 ویندوز‌موبایل تمامی طرفداران گوشی‌های هوشمند را جذب خود می‌کردند.
  سونی به تنهایی یک هشتم فضای سالن را در اختیار داشت و با معرفی OLEDها و نسل جدید تکنولوژی‌های مبتنی بر بلوتوث قدرتش را تثبیت کرد.
بی‌سرزمین‌تر از باد
 حضور ضعیف شرکت‌های تحت نظر ثنارای که همگی با مشکل مالی و برنامه‌ریزی دست به گریبان بودند از موضوعات داغ نشریات ایرانی بود. هر چند در میان آنها شرکت سیستم‌های آینده سیما (گرین)هم به لحاظ فرم‌ و هم به لحاظ کارآیی کاملا شاخص بود.سیمآوا هم از جمله تازه‌واردان ایران در جیتکس امسال بود که  با تین کلاینت‌های خود در این نمایشگاه شرکت کرده بود.
فراسو در پنجمین حضور منطقه‌ای خود شاخص‌ترین ایرانی حاضر در نمایشگاه بود و به خوبی نقش عامل تجربه را در حضور بین‌المللی اثبات کرد. گذشته از بادکنک‌های نارنجی رنگ  این شرکت که در سراسر نمایشگاه پراکنده بود در شام شب این شرکت نیز 10ها نماینده منطقه‌ای آن شرکت کردند تا جای پای بین‌المللی این برند ایرانی تثبیت شود.
 در مجموع دستاوردهای هیئت رسمی ایرانی قابل قیاس با آنچه 81 کشور حاضر به دست آوردند نبود. از بخت بد این هیئت ناکامی آنها،که هم به لحاظ تعدادشرکت‌کننده و هم به لحاظ مساحت غرفه نزولی جدی را تجربه می‌کردند، در سالی رقم‌خورد که به ظن اغلب ناظران سال شکوفایی پاویون‌های رسمی  سایر کشور‌ها بود.
  هیئت هندی در مجموع قراردادهایی به ارزش یکصد میلیون دلار آمریکا امضا کردند و چین هم فعلا روی رقم 120 میلیون دلار پارک کرده است. مصر و بحرین نمایشی حیرت‌انگیز از دستاوردهای دولت الکترونیکی به نمایش گذاردند و از نکات عجیب این بود که اغلب نیروهای حاضر در پاویون‌های انگلیس و آمریکا هندی بودند.
 اگرچه اوراکل شاخص‌ترین غول آمریکایی حاضر بود ولی بدون شک جدی‌ترین رقابت میان اپراتور جوان و قدرتمند امارات یعنی du با غولی چون اتصالات بود و هردو قسمت عمده تبلیغات داخل وخارج نمایشگاه را در اختیار داشتند.تلفیق مد و تکنولوژی در غرفه‌هایی چون T3 پاناسونیک و سانیو که از یک سری مجری و خواننده حرفه‌ای - حتی یک خواننده رپ!- استفاده می‌کردند از نقاط قوت این نمایشگاه بود که مقایسه میان جیتکس و الکامپ را به طنز تبدیل می‌کرد.